A AW B - Lakah I insum ang u

- Lalrinhluna Ralte, Ratu
Kan zoram, thing tin par tin vulna.Zo nun par "Tlawmngaihna"-in thla a zarna ram. "Khawizu leh hnutetui luanna" tih hial a, titi uar mite'n an sawi thin. Pathian zawn chhuah RAM. Ram dang mite min hmuh dan chu engpawh ni se, pawm a va nuam em!!. Rinna kawngah ni se, Chung Pathianin, mingo val zawlnei thianghlim i ti mai ang, Pu James Harbert Lorrain (Pu Buanga) leh Pu Frederic William Savidge (Sap upa) te hmangin, kan sakhua CHRISTIANNA leh khawvela kan hnam finna thuruk hai chhuahna hmanrua turin ziak leh chhiar (literature) bul tanna(ziaka a awm hma pawhin, thu leh hla awm tho na a) min han siamsak a. Leilungah hian hnam dang kara kan hmabak rap zel thei tura hmanrua min va chhawpsak thain a va pawimawh em!. Mahni tawng ni miah lo chungah Pu Buanga'n Mizo tawng "Dictionary" min han siamsak leh bawk a. Kan mizo thu leh thiamte tan an theihna leh kutchhuak thang lo thar zelte tana dah/vawn that zel tiawlsamtu/hmuh theih leh hriat theih tiawlsamtu a va ni em.
Chutichuan, kan mizo lehkhathiam hmasate'n, hnam rohlu ni tura an kutthlakna zawng zawng chu, "A AW B" atangin a rawn par chhuak ta. Mizo tawng Grammar Dictionary tha fe fe, amah Pu Buanga Dictionary telin, Mizo hnam tan hmuh tur a inchhawp ve fir fer tawh a. A va han thlamuanthlak em.... Kan Pathian kutchhuak hmuh theih, kan Holy Bible pawh A AW B hrin chhuah. Kan mizo thawnthu ziaktu tam takte kutchhuak, kan chanchinbu, kan ni tin zirna In-a kan zirlai bu, kan zorama kohhran ding zawng zawngte'n, kan din tirh atanga tun thlenga kan chanchinbu neih, kohhran rorelnaa kan minute bu zawng zawng, Aizawl khawpui chhung leh zoram dung leh vanga, kawtthlera kan thu tar ( banner) zawng zawng, kan educational qualification certificate zawng zawng, NGO leh pawl tenau thu ziaka dah that zawng zawng, kan inneih certificate zawng zawng, mizo hnam lehkhathiam zawng zawngte thluaka NG inziak tawh zawng zawng etc. te hi, kan A AW B-a.. NG.. hawrawp pakhat hi, N leh G kan awm hran tir chuan, engtin nge an awm tak ang le?. N leh G inthen chuan, a nghawng a va thui dawn em!.. A nih loh vek pawhin, Computer progrmme bik atan chauh kan siam hrang dawn zawk nge.
Kan A AW B- a N leh G kan dah hran chuan, a chunga kan sawi lan takte khi, kan Holy Bible-a thuthlung hlui ziak kan hman tam tawh si loh, paih bo rem si lo, a changa kan la hman duh ang vel dinhmun kan chantir dawn a ni.
Hetianga kan tih chuan, Mizo literature kum thar, "New Era of Mizo Literature" kan siam dawn a ni.Ka rawh u, i ngaihtuah tha leh teh ang u. Mizo literature kum thara chen ai chuan, kum hlui hmanga khawvel hman zawh thlang kan tam awm mang e.
Hnam dang/ram dang thawm ri va-ah kan thawm ri ang hi hriat tur awm tak maw.. Danglam hi kan va han awlsam bik em em.!!
Danglam kan awlsam avang erawh chuan, thil tha deuh kan nei.Christian sakhua vuan tur hian, danglam harsat hnam ni ila chuan, tun thlengin kan la christian lo mai thei.Kan/Min thlahtute hnenah, "Lal Isua lo ring ve tawh rawh u aw" tia sawmna chu, "Aw le.." tia an chhan thu mizo chanchin hlui lamah kan hmu a he tawngkam erawh hi chuan, Vanram min kaipui a nih si hi.
"Kan mi thiam zahawm tak takte zingah, ngaih dan hmang huai deuh tan dinchan a awl," tih tawngkam te, tualzal ti tiah hriat tur a awm thin a. Mizo puan zingah, "PUANDUM" a dum hlai deuh, a sen hlai deuh, a karah a hring, a eng, a pawl sinte tea tial, dum tluan vek lo (which is not entirely black) hi PAWNDUM hranpa nihtir tum tlatna ngaih dante hi, tun thlenga kan thalai/thangtharte inhnialna siamtu a la ni tlat.
Pawndum leh Puandum, Hrilhfiahtu hrang hrang hmangin sawifiah dawn teh ang.
Pu Buanga Dictionary Edition... 1940, 1975, 1982, 1990, 2008, sawifiahna.. PUANDUM... a cloth, a garment, apparel, clothing...Variant form of PAWN... Puandum sawina.. tawng danglam (modified form of Pawn) a ni. "PAWN".. variant form of PUAN.. Puan sawina tawngkam, lam dan danglam a ni.
Remkunga Mizo tawng Dictionary, 1992.. hnu lama PAWNDUM tih chu, PUANDUM sawina.. a danglam lo, thil inang a ni.
Pi Dohliri, Ratu Dinthar veng.. 1922-a piang, tuna la biangbiak theih, bengvar tak, Mizo grammar Dictionary awm hmaa piang chuan, "Kei pawhin ka tahin, ka bang thin a, a dum hlai, a sen hlai, a hring, a eng, a pawl sin te tea tial a ni a, PUANDUM kan ti thin" tiin a sawi a. Putar kum 80 chin, mi 10' chuang ka zawh tawhte chuan, Pawndum an hre lo tlat.. Puanchhia.. Pawnchhia tiin an lam mai..
Kan/Min thlahtute'n, hnam puan awmze nei an neih thin zingah, Puandum hlangin, hmun a luah ve ngai lo.Vai puandum chu a awm ngei ang.A dum hlang an tah ngai lo a ni.
Pi pute puan tah hunlaia puan zeh, an tah te chu, Puanropui, Puanchei, Lenbuangthuam, Kawkpui zikzial, Lal thutthleng, Vankawtthler etc.. te an ni.
Hawh u... Vanram ropui kan thlen hma chu, kan thlarau tan a nih loh chuan, danglam tawh lovin, mi thiam awm hle hle thiam neih tumin, tan la ila, I INSUM ANG U....