Sasaw Kûnga Ribbon Eng Mawlh Kha!
Zirsangkima - Sep 01, 2025

New York khawpui tâwt leh bengchheng tlànsana Miami khaw dai, Fort Lauderdale tuipui kama thawvenna leh hahchawlhna üma zin, khâng sikul naupangte thawnthu kha rilruah a chám leh thìn. An zinna hmuna an thil va tih lam ni loin, an zin kawnga an chuanna bus-a an mikhual tawn leh an mikhual thil tawn chanchin kha!

Naupang phür rual phur bus

Port Authority Bus Terminal, NY atanga bus chhuak mai tùr pakhat chhúng chu naupang hlim leh läwm au chèl chûl riin a khat a ni ber mai. Bus-a thutna awmah chuan thu khat vek lo mah se, naupangho thäwm bengchheng avàng chuan driver tape play pawh chu a hriat that theih loh hial. Khawpui boruak zi hut hut reng tlàn bosana Atlantic tuipui kam—Fort Lauderdale hmuna nipui chawlh hmanga thâwk han lâk ve chu zirlaiho chuan an châk tawh hle tih hai rual a ni lo. An phürna chuan hlim hmél a puttír a; an zíngah hlim lo hmél emaw, hlim lui hmél emaw hmuh tùr an awm lo.

An zinna tùr kawng thui záwng emaw, zankhuaa tlàn tùr an ni tih lamin emaw an rilru a kap eih lo a. Chu hmuna an beisei—tuipui kama thawvenna—tiau vaivuta duhtâwka han sapatàl vêl leh, volleyball bénga inkhelh te, a tûk lama puitlingho anga ni sáa han inpho ve te chu an châk zek zek tawh a. Zan lama an riahna tùr riahbûk inkaih chawpa han riah ve te pawh an thlahlel tak zet tawh a ni ngei ang.

An paper khaiah chuan ei tùr chi hrang hrang—McDonalds burger leh sandwitch te, Coke leh juice chi hrang hrang chu an pai fir fer hlawm. An ngaihtuah ber zâwka chu—chûng ei leh in lam aimah chuan—an tum rama duhtâwka zalènna leh thawvenna chen chu a ni zâwk mah ang.

Bus mikhual!

Bus chu a tlän chhuak ta. Zirlai mi 10 chuang âwrh leh anmahni hruaitu zirtírtu, nula pahnih chu bus-a chuang chu ni tlawngin an inhria. New Jersey an tlàn pelh dáwn lai chuan, bus driver hnung chiaha mi pakhat, pawr angreng tak mai lo thu ve reng chu an lo hmuh hmaih reng a ni tih an inhre chhuak hlawm chauh a.

Chu pa, kum 50 mi àwm vêl nia lang chu naupang leh zirtírtute hmaah chuan a thu ngawi reng a. A thawmhnaw leh a inchei dàn atang ringawt pawh chuan mi awm thei tak a ni lo tih chu tú ma hrilh an ngai lo. Suit pawr zet a ha a, a kekawr leh a pheikhawkte chu a kum rualpui thuak an nih pawh a rinawm hial! Hawi pawh a hawisawn ngam lo nge, a duh lo zâwk; a pheikhawk hrui chu hmuhnawm a tih viau vàng pawh ni loin a melh rùn reng mai a.

Washington an thlen dáwn chuan khua a thim dêr tawh. Bus chu Howard Johnson’s restaurant kiangah a ding a. Zirlai leh zirtírtute chu an chhuk dial. An mikhual phurh erawh chuan chêt a tum ve hauh lo! Páwn lama naupang thil ei zo chuan chu an phurh tel mikhual pa chanchin chu an inrinsiak nak nak hlawm a. Naupang thenkhat chuan lawng captain, a hna tlàn bosan a nih an rin laiin thenkhat thung chuan sipai báng, mahni in lam pana häw tùr a nih an lo ring ve bawk a. Hmeichhe naupang thenkhat, rûk hmang mi sual tù emaw a nih lo ring tâwk lah bo lo.

Bus-a an luh leh sang sang hnu chuan, an zínga hmeichhe naupang pakhat, fel fál nalh mai, tleiräwl tan tìr Sussie chuan a thutna lam pan ta lo chuan chu mikhual pa kianga thutna äwlah chuan a thu ta thak mai!

‘Florida-a Fort Lauderdale-ah kan kal dáwn asin,’ tiin Sussie chuan a bia a. ‘Tün ang nipui lai hian a nuam thei lutuk an ti a…’ a ti zui zat a. ‘Coke i in ve duh em?’ a ti leh a.

Chu pa chuan ngawi renga Coke chu banin a’n khiat khaih a. ‘Ni e, a nuam thìn aläwm. Vingo ka ni e,’ tiin zawi tê-in Sussie chu a chháng chauh a. A hnu lawk chuan Sussie chu a muthilhsan ta daih a.

‘Nupui ka la nei em le?’

Zan khuaa an tlàn hnu chuan a tûk khua a lo vár a. Bus pawh chu Savannah khuaa Howard Johnson’s hotel kawtah bawk chuan a ding leh a. An ril a tám tawh bawk a ni ang, naupangho chuan chhuk an inchuh sap sap tawh mai.

Tün tum chu Vingo pawh chu a thutna ngaia thu reng tawh bîk loin bus atang chuan a chhuk ve ta. Sussie bawk chuan an zínga tel ve tùrin Vingo chu a sáwm a. Inthlahrung leh tím dui chungin a zawm ve a. Naupanghoin ei tùr an ei bawrh bawrh lai chuan an sírah black coffee a lo dawm ve a.

Thil an ei zawh hnu, bus-a an thut leh thap hnu chuan a hma zàn ang bawkin Sussie chu Vingo kiangah chuan a thu leh ngat a. Vingo chu zawhna a zâwt deuh sek mai. A hnuah chuan Vingo pawh chuan inthup a tum reng ta bîk lo. Muangchangin a chanchin, a hring nun thawnthu chu a hrilh ta a ni.

Vingo chu New York khawpuia jail-ah kum thum chhúng a táng tawh a; tünah chhuah lailâwktír (parole) niin in lam panin a hàw mék hi a lo ni a. ‘Nupui i nei tawh em?’ Sussie chuan a ti phawng mai!

‘Ka chiang lo!’

‘Eng a!? Nupui i neih leh neih loh i hre chiang loa … maw!?’ Sussie chuan a ti a; mak a ti ngei mai.

Inpuanna

‘A … eng lo a nia … lung ina ka tàn laiin ka nupui chu lehkha ka thawn a; hun rei tak chhúng ka awm bò tùr thu ka hrilh a. Ka thil tih sual avànga mualphona chu a tuar thei dáwn lo a niha a duh a nih phawt chuan, min kalsan mai se la; kei ang mi sual—mahni nupui pawh uiresan duh khawpa mi sual min beisei reng ai chuan, kawppui tùr mi dang a hmu a nih phawt chuan pawm mai se; kei chu min theihnghilh hmin dèr se la, a duh thlanna chu rilru dam taka ka pawm theih tùr thu lehkhaah chuan ka ziak a ni. Nu ropui tak zawng a ni—ka hmangaih êm êm reng bawk. Ka lehkhathawn chu min rawn chháng lo tùrin ka hrilh a; min rawn chháng ta lo rëng a,’ Vingo chuan a ti chuai raih a.

Sussie chuan, ‘Tünah, i häw dáwn si a … a hriat lâwk miah lohin … maw!?’ a ti leh a.

Zak chuih chungin Vingo chuan, ‘Ni e,’ a ti mai a.

‘Khatia chhuah lailâwk (parole) ka nih tùr thu ka hriat rual khán ka nupui chu lehkha ka thawn leh nghâl a. Kan khua—Brunswick thlen hmaah sâwn Sasaw küng lian zet mai a ding a. Ka nupui hnênah chuan, rilru thlâk danglam miah loa min la pawm reng thei a nih hlauh chuan, chu Sasaw künga ribbon eng lo táwn tùrin ka hrilh a. Chutianga ribbon eng intáwn ka hmu a nih ngat chuan, bus atanga chhukin, hlim leh läwm takin kan in chu ka pan thei dáwn a ni! Mahse, ka sualna min ngaidam duh lo emaw, min theihnghilh tawh emaw, mi dang min lo pawmsan tawh emaw a nih chuan, Sasaw künga ribbon eng intáwn hmuh tùr a awm lo ang a, bus-ah hian ka chuang tlang mai dáwn a ni,’ Vingo chuan a ti ta a.

Sawsaw künga ribbon eng mawlh chu!

Sussie chuan a thiante lam chu rang fahranin a pan a. Vingo remtihnain a thiante hnênah chuan Vingo chanchin chu a hrilh ta a. An hma lawka an pal tlang tùr, Brunswick khaw daia Sasaw küng hmuh hlàn chu an nghâkhlel ta êm êm mai a. An phu suau suau a; Vingo chu an kîl tuau tuau tawh mai a.

Mi lungngai êm êm Vingo-a pawh chuan phùrna thar a nei ve deuh. A ipte atanga an nupa thlalâk chu phawrhin naupangho chu a entír a. Thlalâkah chuan an hlim dun hmèl hle mai. Chutia an tè teng tung lai chuan Brunswick chu an lo thleng têp tawh mai a. Kawng sír lungphuna “KM 20” tih inziak chu pakhatin a kâwk a; chu chu an tlàn mékna atanga Brunswick hlat záwng a ni!

Chutah, naupangho leh an zirtírtute chawpin tukverhah an dâk ta far mai a. Brunswick khaw daia Sasaw küng lian pui hmuh hlàn chu an nghâkhlel tláng hle tawh hlawm a ni. Chutih rual chuan, Vingo ber chu páwn lamah a dâk chhuak duh tawh lo! Minute tlém te hnua a thil hmuh tùr chu, a hma lam nun—a êng záwng emaw, a thim záwng emawa hruaitu tùr a ni dáwn miau a.

An tlän zêl a. Km nga chauh a awm ta! An vaiin an ngawi thap tawh mai. Vingo-a sawi angin Sasaw thing awmna lam, kawngpui ding lama lo ding tùra ribbon eng intàwn leh intàwn loh hmuh hmaih chu an hlau hlawm hle a, bus tukverh âwl zawng zawngah an lu a ther fur tawh. 

Sâw le!

KM thum chauh a awm ta! Bus chu a tlän zêl a. Saw le!

Naupangho hlim leh läwm au thäwm chu nasa tak a ni! Sasaw küng dinna an thlen hma hauhin kawng sír tuak tawna thingküng zár zawng zawngah chuan ribbon eng chu a lo intáwn fer fur vek mai a nih chu!

A piah deuha Sasaw thing dinna chu an thleng ta! Chü Sasaw thing zárah ngei mai chuan—zár khatah mai ni lo—zár tin maiah chuan, ribbon eng a lo intáwn khat vek bawk a. An han chhiar dáwn a:10 - 20 - 40 … chhiar chî a ni lo! 

Chutah, Sasaw küng zár lian berah chuan he thu ziak lianpui hi, tú ma hmuh hmaih theih loh tùrin a lo intár a: 

“An bawhchhiatna chu ka ngaidam ang a, an sualna pawh ka hre reng dâwn tawh si lo.” —Jeremia 31:34”

Mi sual sim ngaidamtu, a ngai renga amah la hmangaih rengtu a nupui lam pan chuan Vingo-a chu, hlim takin bus atang chuan a chhuk thla ta a.

Thawnthu leh hla chanchin

American-ho khuan, sipai emaw, lung in táng emaw—ina an lo hàwn hian, anmahni lo lawm nán, thingah ribbon eng an lo táwn thìn a. Hei hi an pi leh pute hun atanga an lo chìn tawh a ni.
Kum 1971 October thla khán, chanchinbu columnist, Pete Hamill chuan the New York Post-ah he thawnthu hi, “Going Home” tih thupui puttírin a ziak a (tlém tlém ka phuah belh). Hamill-a sawi dàn chuan, he thawnthu hi, “mi sawi atanga a hriat” a ni.

Thla kaw hnu, June 1972 Reader’s Digest-ah, a thupui ngai hmangin James Earl Jones chuan a chhuah nawn leh a. Chumi hnu lawk, thla khat leh a chnave hnuah, Irwin Levine leh L. Russell Brown te chuan an hla phuah, “Tie a Yellow Ribbon 'Round the Ole Oak Tree” tih chu a copyright an hauh ve bawk a; a phuahtute hian sipaia an tan laia mi thawnthu sawi an hriat niin an sawi ve leh bawk.

Kum 1973-ah pop band lâr, Tony Orlando and Dawn ten an record a; US leh UK chart-ah April, 1973 khán kár li chhúng #1 a hauh a; ram 10 laiah top 10 hauhin, hêng zínga ram pariatah #1 a hauh thei bawk.

Mizo zínga Music columnist kan neih hmasak leh thawh hlâwk tak, Fam Lalremmuana khân, Zoêng chanchinbuah he hla leh a thawnthu hi a lo ziak tawh bawk a ni.

Tie a Yellow Ribbon Round the Ole Oak Tree
—Tony Orlando & Dawn

I'm comin' home, I've done my time
Now I've got to know what is and isn't mine
If you received my letter tellin' you, I'd soon be free
Then you'll know just what to do
If you still want me, If you still want me

    Whoa, tie a yellow ribbon 'round the ole oak tree
    It's been three long years
    Do ya still want me? (Still want me?)
    If I don't see a ribbon 'round the ole oak tree
    I'll stay on the bus, forget about us
    Put the blame on me
    If I don't see a yellow ribbon 'round the ole oak tree

Bus driver, please look for me
'Cause I couldn't bear to see what I might see
I'm really still in prison
And my love she holds the key
A simple yellow ribbon's what I need to set me free
I wrote and told her, "Please"

Latest News & Chhiar Hlawh